با بسته شدن پروندهی سال ۲۰۲۰، همه به سراغ انتخاب برترین بازی سال، برترین گرافیک سال، برترین صداگذاری و … رفتند و کسی نبود که به ناشران این صنعت توجه کند. ناشران در هر صنعتی از اهمیت بالایی برخوردارند و نقشی کلیدی دارند که معمولا نادیده گرفته میشود. امروز با یکدیگر لیستی را مرور میکنیم که به نظر من برترین و موفقترین ناشران سال ۲۰۲۰ بودند. پس با من، برترین ناشران سال ۲۰۲۰ و پیکسل آرتس همراه باشید.
از اهمیت ناشران در صنعتهای مختلف صحبت کردیم، نگاهی بیندازیم به اهمیت این دست از شرکتها در صنعت بازیهای ویدئویی. سونی، مایکروسافت، کونامی، اکتیویژن، الکترونیک آرتس و … همه از ناشران بزرگ این صنعت هستند که هر ساله با بازیهای متعدد در پی سود و کسب محبوبیت برای عناوین بعدی خود تلاش میکنند. اگر یک بازی موفق ظاهر شود، همه ایستاده برای استودیوی سازنده دست میزنند و اگر بازی آن چیزی نباشد که انتظارش را داشتند، به سراغ کوبیدن و نقدهای تند و منفی از استودیوی سازنده میروند. اما ایا فقط همیشه خود سازندگان بازی هستند که تقصیرها را بر گردن دارند؟ بگذارید ذهنتان را ببرم به سال ۲۰۱۵ و زمانی که Metal Gear Solid V عرضه شد. کوجیما یک عنوان جدید از این سری ساخته بود، بازی را به یک عنوان جهان باز تبدیل کرده بود، وعدههای زیادی در حیطه گیمپلی و داستان داده بود و همه منتظر شاهکاری بودیم که بتواند لیاقت نام سنگین این سری را داشته باشد. Metal Gear Solid V عرضه شد، کاری به خوب بودن یا بد بودن آن ندارم ولی همه در یک مسئله اتفاق نظر دارند: داستان بازی ناقص بود و آن طور که انتظار میرفت نتوانست ظاهر شود. اینجا است که برای اولین بار شاید دید گیمرها به اهمیت ناشر و تاثیر آن در روند ساخت یک شاهکار یا بازی معمولی باز شد. کسی تیم سازنده را سرزنش نکرد، کسی کوجیما را برای داستان سرایی نصفه و نیمه نکوبید، چرا؟ گزارشها نشانگر این بودند که کونامی به عنوان ناشر بازی، به اجبار گفته بود که بازی باید در زمانی خاص عرضه شود و سازندگان نیز میدانستد که در آن زمان، بازی کامل نیست. به هر حال بازی عرضه شد و نتیجه نیز مشخص شد. تیم سازنده کم و کسری نداشت، اشتباه ناشر بود که یکی از مورد انتظارترین عناوین دهه را از رسیدن به بالاترین قلههای موفقیت باز داشت.
اکنون که تا حدودی به اهمیت ناشر و نقش بزرگ آن در موفقیت یک بازی ویدئویی آگاهی پیدا کردیم (البته کلا یک مثال زدم!)، امروز قصد داریم تا به سراغ آن دسته از ناشرانی برویم که در سال ۲۰۲۰ نه تنها سد راه سازندهها نشدند، بلکه به قدری عالی عمل کردند که هیچ گلهای نیز نمیتوان به آنان گرفت. در ابتدای مقاله جا دارد چندین نکته را خدمت شما عرض کنم. اول آن که اگر نام ناشری در این لیست قرار دارد، به آن معنا نیست که همهی بازیهای آن ناشر شاهکار هستند. ممکن است حتی ۱ یا ۲ بازی ضعیف نیز در سال ۲۰۲۰ توسط آن ناشر عرضه شده باشد. معیار حضور در لیست، صرفا تعداد بازیهای منتشر شده در طول سال نیست، بلکه کیفیت بازیها نیز مهم است. ممکن است که ناشری در طول سال تنها یک بازی عرضه کرده باشد، ولی به واسطهی همان یک بازی لیاقت حضور در لیست امروز ما را داشته باشد. در رابطه با رتبهبندی نیز باید اقرار کنم که کار سختی بود که بخواهم میان ناشرانی به این بزرگی و قدرت رتبهبندی کنم، ولی تلاش کردم تا حد امکان عادلانه این رتبهبندی انجام شود.
Supergiant Games
استودیوی Supergiant Games از آن دست استودیوها و ناشرانی بود که خیلی پر سر و صدا ظاهر نشد، تبلیغات چندانی نکرد، همانند یوبیسافت همه جا را با بنرهای تبلیغاتی پر نکرد و به جای این کارها، اجازه داد تا نتیجهی زحماتش جای او صحبت کند. خب احتمالا بسیاری از شما تا قبل از سال ۲۰۲۰ و قبل از انتشار بازی Hades اصلا آشنایی با Supergiant Games نداشتید. این استودیو به عنوان یک سازنده مستقل عمل میکند و در سال ۲۰۰۹ تاسیس شد. در طول این ۱۱ سالی که از تاسیس استودیو میگذرد، تعداد انگشت شماری بازی را از طرف Supergiant Games شاهد بودیم، ولی به جرئت میتوان گفت که هر یک از عناوین این استودیو (که البته وظیفهی نشر بازیهایش نیز با خودش است) ارزش بسیار بالایی دارند و جزو بهترینهای سبک خود هستند. آغاز شهرت Supergiant Games با ساخت بازی Bastion در سال ۲۰۱۱ بود، ادامهی این موفقیت بر عهدهی بازی Transistor در سال ۲۰۱۴ بود و در سال ۲۰۱۷ نیز بازی Pyre توانست تا همچنان ارزش و اعتبار استودیوی Supergiant Games را حفظ کند. اما سال ۲۰۲۰ زمانی بود که بالاخره Supergiant Games نشان داد که میخواهد جزو بزرگان این صنعت باشد و کاملا برای این کار آماده است. این استودیو با ساخت و انتشار بازی Hades قدم بسیار بزرگی در مسیر پیشرفت برداشت. کافی است تنها نگاهی به جوایز این بازی نظیر بهترین بازی اکشن و بهترین بازی مستقل در مراسم TGA بیندازید تا متوحه بزرگی این عنوان بشوید. از طرفی دیگر، Hades در دستههای بزرگ دیگری همانند بهترین بازی سال، بهترین طراحی هنری یا بهترین موسیقی نیز کاندید شده بود که همگی نشان از بزرگی این بازی و البته، مهارت و توانایی افراد حاضر در Supergiant Games است. همانطور که در مقدمهی مطلب نیز خدمت شما عرض کردم، ملاک حضور در این لیست و رتبهبندی لیست، صرفا تعداد بازیهای موفق نیست. به شدت معتقدم که یک استودیو و ناشر نظیر Supergiant Games که در طول سال ۲۰۲۰ تنها یک بازی داشت، به مراتب موفقتر، بزرگتر و بهتر و مورد احترامتر از ناشرانی است که در طول ساز سازندگان را مجبور به انتشار چندین بازی بی کیفیت میکنند و تنها به دنبال سودآوری خودشان هستند.
Sega / Atlus
سگا در کنار قدیمیترین و بزرگترین ناشران این صنعت قرار میگیرد و در بزرگی آن هیچ شکی نیست. شاید در چند سال اخیر، آن چنان که باید و شاید شاهد عملکرد بینظیر این ناشر همچون زمانهای گذشته نباشیم، ولی به نظر میرسد که سگا و آتلوس در کنار یکدیگر میخواهند تا دوباره به دوران اوج بازگردند. به سراغ سال ۲۰۲۰ و کارنامهی این ناشر برویم…ابتداییترین و بزرگترین شاهکار این سال توسط ناشر مذکور را میتوان نسخهی جدید سری Persona به نام Persona 5 Scramble دانست که با سر و صدای کمی منتشر شد ولی نشان داد که یک شاهکار به تمام معنا است. اگر به دنبال یک کراساور زیبا میان دنیای Dynasty Warriors و دنیای پیچیدهی Persona هستید، به هیچ وجه این بازی را از دست ندهید. پس از این بازی، میتوان به Yakuza: Like a Dragon اشاره کرد که در سال ۲۰۲۰ توسط سگا منتشر شد و به خوبی توانست رضایت منتقدین و بازیکنان را جلب کند. سری Yakuza راه سختی را در پیش دارد ولی به نظر میرسد که سگا به بهترین شکل ممکن میداند که چطور سکان هدایت این سری را به دست بگیرد. Football Manager 2021 با این که چندان نمیتواند جزو بازیهای خاص و برتر قرار بگیرد، ولی وظیفهی خود را به عنوان یک شبیهساز به صورت عالی انجام میدهد و از عناوین موفق سگا در سال ۲۰۲۰ محسوب میشود. در انتها، باید به بازی استراتژی و محبوب سگا یعنی Total War Saga: Troy اشاره کنیم که در سال ۲۰۲۰ منتشر شد و عملکردی بسیار عالی نیز داشت.
Nintendo
در رابطه با نینتندو کمی صحبت کنیم. شرکتی که در کنار بزرگانی همچون مایکروسافت و سونی ایستاده ولی به هیچ وجه گوی رقابت را به انان نمیبازد. به عنوان نظر شخصی (کاملا شخصی)، نینتندو یکی از مورد احترامترین ناشران کل تاریخ محسوب میشود. حتی شاید در ذهن من بتوان نینتندو را لایق جایگاه اول دانست، ولی خب باید از نظر شخصی صرف نظر کرد. نینتندو شرکتی است که هوادارانش آن را بخاطر سخت افزار، نرخ فریم، گرافیک یا از این دست موارد نمیخواهند، بلکه نینتندو خواستنی است به دلیل حمایت بالا، بازیهای با کیفیت و البته انحصاریهایی که اصلا نمیتوان به آنان خدشهای وارد کرد. اگر بخواهیم سال ۲۰۲۰ را بررسی کنیم، تنها یک بازی Animal Crossing: New Horizons برای نینتندو کافی است که به راحتی در لیست امروز ما قرار بگیرد. نینتندو به جزئت شرکتی است که هر یک سال یا دو سال میتواند بازی انحصاریای را منتشر کند که تا مدتها در یادها بماند. بگذریم از سیل انحصاریهایی که با نمرات بالای ۹۰ عرضه میشوند و دارندگان کنسول نینتندو میتوانند از آنها استفاده کنند. در کنار بازی ذکر شده، Hyrule Warriors: Age of Calamity نیز در سال ۲۰۲۰ توسط نینتندو عرضه شد که نشان میدهد اگر یک ناشر بتواند به خوبی از سازنده حمایت کند، نتیجهی حاصله تا چه حد میتواند لذتبخش باشد. به عنوان تیر نهایی برای این که نشان دهیم نینتندو لایق این جایگاه است، به سراع یکی از محبوبترین شخصیتهای صنعت گیم و البته نینتندو برویم: ماریو! مگر میشود نام نینتندو بیاید و نام ماریو در کنارش نباشد؟ در سال ۲۰۲۰ دو بازی Super Mario 3D All-Stars و Super Mario Bros. 35 عرضه شدند که شاید باورش برایتان سخت باشد، ولی جزو مفرحترین و جذابترین بازیهایی هستند که به عمرم تجربه کردهام. Super Mario 3D All-Stars یک کالکشن عالی برای هوادران ماریو است و میتواند تجربهای نوستالژی را با کیفیتی بسیار بالا برای شما به ارمغان بیاورد. از طرفی، نینتندو نیز دستی بر سر سبک بتل رویال کشیده و تلاش کرده تا المانهایی از این سبک را در Super Mario Bros. 35 پیادهسازی کند.
Activision
چه کسی وجود دارد که در موفقیت اکتیویژن شک داشته باشد؟ خوشبختانه یا متاسفانه حق نشر یکی از بزرگترین فرانچایزهای تاریخ در دست این شرکت قرار دارد که چه بخواهیم و چه مخواهیم باعث میشود اکتیویژن هر ساله در ردهی برترین ناشران آن سال قرار بگیرد. کاری به سیاستهای درست یا غلط این شرکت ندارم، آیا عرضهی یک نسخه از فرانچایزی به قدرت Call of Duty به صورت سالانه یا یک عنوان بتل رویال از این سری کار درستی است یا نه، موضوع امروز ما نیست، ولی باید قبول کنیم که اکتیویژن این کار را انجام میدهد و نسبتا در انجام آن نیز موفق ظاهر شده است. در سال ۲۰۲۰ اکتیویژن بیشتر از سالهای دیگر تلاش کرد و چندین نسخه از بزرگترین برگ برندهی خودش را رو کرد. Call of Duty Warzone در این سال عرضه شد و با وجود رقبای زیاد، توانست به یکی از اصلیترین بازیهای بتل رویال تبدیل شود. از سودآوری آن نیز صحبتی نمیکنم چراکه کلا فرانچایز Call of Duty بحثی برای سود به جا نمیگذارند، اکتیویژن میتواند هر وقت احساس کمبود مالی کرد یک نسخه از این سری را منتشر کند و مشکلاتش را به کلی حل کند. علاوه بر این بازی، اکتیویژن Call of Duty: Black Ops Cold War را نیز در سال ۲۰۲۰ عرضه کرد تا نشان دهد از انتشار چند نسخه از این سری در یک سال هیچ واهمهای ندارد. اگر بخواهیم صادق باشیم، Call of Duty: Black Ops Cold War واقعا بازی خوبی نیز بود و چه در بازار فروش و چه در نظر منتقدین و بازیکنان، توانست خوش بدرخشد. اما Call of Duty: Black Ops Cold War پایان کار اکتیویژن با این فرانچایز نبود، Call of Duty: Modern Warfare 2 Campaign Remastered هم به این جمع اضافه شد تا سال ۲۰۲۰ برای دوستداران این فرانچایز یک سال رویایی باشد. برای این که یک ناشر موفق باشد، یا بخواهیم نام یک ناشر را جزو ناشران برتر بگذاریم، نام این ۳ نسخه از Call of Duty بیشتر از حد مورد نیاز است، اما اکتیویژن به همین جای کار بسنده نکرده، بلکه Crash Bandicoot 4: It’s About Time هم جزو بازیهایی است که این شرکت در سال ۲۰۲۰ عرضه کرد و باید اقرار کرد که واقعا عالی بود. به نظر میرسد که اکتیویژن واقعا در سال ۲۰۲۰ قصد داشت تا بهترین باشد، پس Tony Hawk’s Pro Skater 1 + 2 را نیز در کنار تمام بازیهایی که نام بردیم عرضه کرد تا این سال را در کارنامهی خودش جزو برترین سالهایش ثبت کند. تصمیم میان این که به عنوان رتبهی دوم لیست اکتیویژن باید حضور داشته باشد یا مایکروسافت، کار سختی است. اما نظر شخصی بنده را قبول کنید، اکتیویژن به واسطهی یک فرانچایز خیلی محبوب توانست در این سال خوش بدرخشد و بیشتر موفقیتش نیز وابسته به همین مورد بود. از طرفی، مایکروسافت در تلاش بود تا گامهای جدیدی بردارد، سبکهای تازهای را امتحان کند و از منطقهی امن خودش خارج شود؛ دقیقا بر خلاف اکتیویژن. با این حساب، اکتیویژن در لیست ما رتبهی سوم و مایکروسافت رتبهی دوم را به خود اختصاص میدهد.
Microsoft
در حال حاضر اکثریت بازیکنان ۳ ناشر بزرگ در ذهن خود دارند: سونی، مایکروسافت و نینتندو. مایکروسافت علاوه بر انتشار بازی، کنسول مخصوص به خود را نیز دارد و در اصل جزو رقیبان اصلی سونی محسوب میشود؛ پس عملکرد او در حیطه انتشار بازیهای جذاب بسیار مهم است. همان طور که میدانید متاسفانه در چند سال اخیر مایکروسافت نتوانسته تا آنطور که باید و شاید، هواداران را از خود راضی نگه دارد، اما نباید فراموش کرد که با این وجود، همچنان بازیهای حارقالعادهای وجود دارند که این شرکت وظیفه انتشار آنان را بر عهده داشته. درست است که این عناوین شاید به موفقیتهای بازیهای بزرگ سونی دست پیدا نکردهاند، ولی اهمیت و بزرگی این بازیها را اصلا نمیتوان ندیده گرفت. Ori and the Will of the Wisps امسال توسط مایکروسافت عرضه شد و بدون هیچ شکی جزو برترین عناوینی بود که تا به امروز شاهدش بودیم (برای خود بنده Ori and the Will of the Wisps جزو ۲ گزینهی برتر برای بهترین بازی سال است). Battletoads به عنوان یک تجدید خاطره توسط مایکروسافت در سال ۲۰۲۰ منتشر شد که با وجود نقدهای ضد و نقیض، باید قبول کنیم که همهی ما حداقل یک بار ان را تجربه خواهیم کرد. Gears Tactics که نگاهی جدید به سری Gears of War میاندازد، با سبکی جدید و تازه به بازار عرضه شد و نشان داد که اکنون مایکروسافت نیز میخواهد تا حدودی از منطقهی امن خودش بیرون بیاید و دست به تست کردن موارد تازه بزند. Tell Me Why نیز به عنوان جدیدترین ساختهی استودیو دونتنود توسط مایکروسافت عرضه شد و برخلاف نمرهی ۷۴ در سایت متاکریتیک، توانست در بازار فروش عملکرد خوبی از خودش نشان دهد و در نظر دیگر منتقدین نظیر کاربران استیم نیز نمرات نزدیک به ۹ از ۱۰ را کسب کرد. در انتها و به عنوان برگ برندهی مایکروسافت در سال ۲۰۲۰، میتوان بازی Microsoft Flight Simulator را خاطر نشان کرد. تعدادی هستند که به این عنوان اعتراض دارند، چراکه به عقیدهی آنان بازی از حالت مفرح بودن خارج شده و بیشتر یک شبیهساز بیرحم و واقعا پیچیده است. چه Microsoft Flight Simulator را یک بازی ویدئویی که شبیهساز پرواز است در نظر بگیریم و چه محصولی که صرفا شبیهساز پرواز باشد، نمیتوان به زحمت سازندگان و البته مایکروسافت برای انتشار این محصول خدشهای وارد کرد. به هر حال، مایکروسافت شاید همانند دیگر رقبای خود (که بزرگترین آنان سونی و نینتندو هستند) تعداد بازیهای زیادی را در سال ۲۰۲۰ با بالاترین کیفیت ممکن منتشر کند، ولی عملکرد بسیار خوبی از خود نشان داد که امید ما را برای آیندهای درخشانتر برای این شرکت بزرگ در دل زنده نگه میدارد.
Sony
اگر تا الان هر یک از ناشران حاضر در لیست در یکی از حیطههای تعداد بازیها یا کیفیت بازیها سرآمد بودند، سونی رسما میتواند به راحتی در هر دو حیطه با بهترینها رقابت کند. سونی شرکتی است که کاری میکند در بین ۶ کاندید برترین بازیهای سال، ۳ عنوان از آن خودش باشد. خب اگر این حرکت به معنای قدرت مطلق چه از نظر تعداد عناوین منتشر شده و چه از نظر کیفیت بالای آنها نیست، پس چه چیزی نشانهی قدرت مطلق یک ناشر است؟ یکی یکی به سراغ بازیهای بزرگ این شرکت در سال ۲۰۲۰ برویم. خب قطعا اولین موردی که به ذهن همه میرسد، The Last of Us 2 است که توانست لقب بهترین بازی سال، پرافتخارترین بازی تاریخ و نمره متای ۹۳ را کسب کند. در عین حال، این بازی در دستههای بهترین طراحی هنری، بهترین بازی اکشن، بهترین داستانسرایی، بهترین صداگذاری و بهترین موسیقی نیز کاندید شد. شاید بتوان The Last of Us 2 را به تنهایی یکی از تاثیرگذارترین عناوین منتشر شده توسط سونی در ۲۰۲۰ دانست که لیاقت حضور در این لیست را به سونی میدهد. Marvel’s Spider-Man: Miles Morales نیز در سال ۲۰۲۰ توسط سونی منتشر شده و توانست به خوبی عملکرد بینظیری را از خود نشان دهد. این عملکرد به حدی خوب بود که حتی خود سازندگان بازی نیز انتظار چنین استقبال و موفقیتی را از بازی نداشتند. Ghost of Tsushima نیز یکی دیگر از بازیهایی بود که سونی در سال ۲۰۲۰ عرضه کرد و دوباره جزو کاندیدهای برترین بازی سال شد. در حقیقت، بزرگترین رقیب سونی در سال ۲۰۲۰ برای کسب بهترین بازی سال، خود سونی بود. بجز دستهی بهترین بازی سال، Ghost of Tsushima توانست در حیطههای دیگر نظیر بهترین طراحی هنری یا بهترین بازی اکشن نیز کاندید شود که دوباره نشان از کیفیت بالای بازی است. Demon’s Souls با کسب متای ۹۳ در سال ۲۰۲۰ صفحهای دیگر به کتاب افتخارات سونی در این سال اضافه کرد. این بازی با این که تنها یک ریمیک از نسخهی اصلی بود، توانست تا بسیار خوش بدرخشد و با فروش خوبی نیز روبرو شد. اما وقتی صحبت از ریمیک میشود، بدون هیچ فکری (حداقل برای من) نام Final Fantasy VII Remake به ذهن میرسد. مگر میشود یک بازی ریمیک شود و تا این حد از هر لحاظ عالی باشد؟ روند توسعهی بازیهای ریمیک که عالی ظاهر شوند با Resident Evil 2 شروع شد ولی باید قبول کنیم که Final Fantasy VII Remake حتی از آن هم فراتر رفت. بازی تقریبا نقص خاصی نداشت و از هر لحاظ نوید یک تجربهی لذتبخش و کامل را میداد. این بازی نیز یکی دیگر از کاندیداهای بهترین بازی سال در ۲۰۲۰ و البته بهترین طراحی هنری بود. در نهایت، به سراغ بازی Dreams برویم که به نظر من جزو خلاقانهترین ساختههای صنعت ویدئو گیم تا کنون است. ریسک پذیری سونی، حمایت کامل و پشتیبانی از ایدههای نو، کاری است که هر ناشری تن به آن نمیدهد و جرئت آن را ندارد ولی همانطور که مشاهده میکنید، سونی به خوبی از عهدهی آن بر آمده و نتیجهاش نیز کاملا مشخص است. سونی بدون شک، بهترین ناشر سال ۲۰۲۰ بود، چه از نظر تعداد بازی و چه از نظر کیفیت آن بازیهای منتشر شده.