بررسی بازی Mega Man Z/ZX Legacy Collection

به‌دنبال پایانی که در ابتدا برای بازی Mega Man X5 در نظر گرفته شده بود، سرانجامی که قصد داشت ماجراهای مجموعه‌ی Mega Man X را خاتمه بخشد، مجموعه‌ای نوپا، ساخته شده توسط کسی که قهرمان آبی را خلق کرده، ظهور کرد. این سری جدید Mega Man Zero نام داشت. کلکسیونی که این‌بار از زاویه‌ی دید «زیرو»‌ (Zero)، یار وفادار پروتاگونیست قدیمی بازی‌های مذکور، به وقایع آینده‌‌ای دور نگاه می‌کرد. البته و متاسفانه، علیرغم برتری‌های بسیاری که این مجموعه نسبت به آثار پیشین خود از آن بهره می‌برد، اساسا به‌دلیل موجود بودنش روی پلتفرم‌هایی که کمتر کسی به آن دسترسی داشت، چندان مورد توجه قرار نگرفته و نهایتا، آنطور که باید به آن پرداخته نشد. Mega Man Zero سعی داشت چیزهایی که Mega Man X ساخته بود را به سطوحی جدید ببرد و البته در این مسیر موفق هم شد. اندکی بعد، مجموعه‌ای کوچک‌تر اما  با شور و قدرتی برابر با کلکسیون یاد شده، تحت عنوان Mega Man ZX ساخته شد که دوباره، بخاطر مشکلی مشابه، مورد استقبال کافی قرار نگرفت. سال‌های بسیار از عرضه‌ی این عناوین می‌گذرد و امروز، در عصری که جمع‌آوری الماس‌های گذشته کار آسانی است، ما سرانجام شاهد آن هستیم که کمپانی «کپکام» (Capcom) کلکسیونی امروزی را با نام Mega Man Zero/ZX Legacy Collection عرضه کرده تا بتواند دِین «کِیجی اینافونه» (Keiji Inafune) را با انتشار کلیه‌ی عناوینی که نام بردیم روی پلتفرم‌های کنونی، یک بار برای همیشه ادا کند و بازی‌هایش را به آنچه که شایسته‌شان هستند برساند. اما آیا Mega Man Zero و Mega Man ZX با گذشت این همه سال باز هم از آن شکوه و جلال سابق خود برخوردار هستند؟ با نقد و بررسی مجموعه‌ی Mega Man Zero/ZX Legacy Collection در وب‌سایت پیکسل‌آرتس همراه باشید.

Mega Man Zero؛ خیزش دوباره‌ی قهرمان افسانه‌ای

داستان Mega Man Zero چند صدسال بعد از واقعه‌ای موسوم به Maverick Wars (نبرد با ربات‌هایی که به لحاظ نگرش استقلال یافته بودند) رخ می‌دهد. در این عصر، انسان‌ها به آرامشی که قهرمانان بازی طالبش بوده رسیده‌اند، اما به قیمتی گزاف. حال، گروهی که در خطر نابودی است نه انسان‌ها، بلکه «رِپلویدها» (Reploids)، یا همان ربات‌های انسان‌وار دنیای بازی، هستند. به دستور نیروهای بالای شهر «نِئو آرکِیدیا» (Neo Arcadia)، هر «رِپلویدی» که خود را مطیع انسان‌ها نکند محکوم به مرگ است. البته که موضوع از چیزی که بنظر می‌رسد پیچیده‌تر بوده و مطابق سنت معمول مجموعه‌ی Mega Man، اتفاقات بسیاری در پشت‌پرده موجب آشوب کنونی دنیا شده که بازیکن به مرور از آن‌ها آگاه می‌شود. تنها راه نجات «رِپلویدها»، ظهور قهرمانی جدید است. «سیِل» (Ciel)، دانشمندی که «رِپلویدهای» بی‌سرپرست را هدایت کرده، این موضوع را خوب می‌داند و به همین خاطر دنبال بدن گم‌شده‌ی «زیرو» (Zero)‌ می‌رود. درنهایت، با یافتن وی و احیای او، ماجراجویی‌ تازه‌ای برای قهرمان سرخ بازی شروع خواهد شد.

گیم‌پلی Mega Man Zero، در مقایسه با Mega Man X، تغییرات بسیاری داشته و رویه‌ای تازه را دنبال می‌کند. در این نسخه، خبری از حرکات مخصوصی که بعد از شکست دادن هر Boss Fight کسب می‌کنید نیست. همچنین،‌ با معرفی سیستمی ماموریت‌محور و دنیای باز، بازی شما را تشویق به گشت‌وگذار بیشتر و البته Grind خواهد کرد. درست خواندید، Mega Man Zero دارای المان‌های Farming است. قابلیت‌های سلاح‌های Zero، که چندتایی از آن در بازی معرفی شده، تنها با استفاده و شکست دشمنان بطور مکرر باز می‌شوند. برای مثال، دیگر از همان ابتدای امر نمی‌توانید با شمشیر «زیرو» سه ضربه بزنید. همچنین، وجود موجوداتی به اسم «سایبر الف‌ها» (Cyber Elves) به شما اجازه‌ی استفاده از مزیت‌های متفاوت مثل پر کردن نوار سلامت و افزایش آن را می‌دهند. در واقع، Mega Man Zero سعی دارد با اضافه کردن عناصر یک نقش‌آفرینی اکشن، محصولی متفاوت را ارائه داده و حالتی آزمایشی دارد. لذا، پختگی آن در مقایسه با سه دنباله‌ی بعد خودش کمتر بوده و عمر بیشتری کرده است. با این حال،‌ بخش خوب Mega Man Zero کاملا بر بدی‌هایش غلبه نموده و ارزشمندی خودش را حفظ می‌کند. سرعت بازی کماکان بالا بوده و داستانش نیز از سطوح روایی جدیدی برخوردار است.

Mega Man Zero 2؛ مبارزه‌ای بی‌پایان

بعد از ماجراهای Mega Man Zero، قهرمان بازی برای مدتی ناپدید می‌شود. «رِپلویدها» که پیروزی مقطعی بدست آورده‌اند، آماده‌ی یک حمله اساسی به شهر «نِئو آرکِیدیا» می‌شوند. در همین میان، «زیرو»، به کمک کسی که فکرش را هم نمی‌توانست بکند، نجات یافته و به مرکز مقاومت بازمی‌گردد. اما با شنیدن اخبار جدید متوجه یک موضوع می‌شود و آن هم ماهیت غلط این مبارزه‌ است. پس خود را آماده نبردی دیگر کرده و راهی میدان می‌شود.

داستان Mega Man Zero 2 به لطف نویسندگی بهتر و پخته‌تر از حالت خطی و «مین‌استریم‌ مانند» خود درآمده و ما به آهستگی تغییر ماهیت داستان را از روایتی X مانند به ماجرایی که تکلف لازم را برای رقابت با دیگر عناوین دارد، حس می‌کنیم. گیم‌پلی بازی هم دستخوش تغییرات جالبی بوده و اساسی‌ترین مشکلات نسخه پیشین، که توجه به Grind و سختی نسبتا نامعقول می‌باشند را، حل کرده است. در این نسخه با اضافه شدن المان‌های پلتفرمینگ پیشرفته، مثل دسترسی به Grappling Hook و انجام پرش‌های مرتفع بدان وسیله، تنوعی قابل‌توجه و محسوس را تجربه می‌کنیم. برای مثال، در Mega Man Zero 2، «زیرو» به حالات گوناگونی می‌تواند دست یابد که هر یک خصوصیات و قابلیت‌های اختصاصی خود را داشته و بازیکنان باید به شیوه‌های گوناگون آن‌ها را باز کنند. Boss Fightهای بازی با تاثیرگیری از نسخه پیشین، پیچیدگی و چالش خود را حفظ نموده و از کیفیتی مشابه با Bossهای امروزی بهره می‌برند. Mega Man Zero 2 زمینه‌ی شکوفایی مجموعه را فراهم کرده و حال به سراغ نسخه‌ای می‌رویم که نقطه عطف مجموعه به حساب می‌آید.

Mega Man Zero 3؛ رویای صلح

با مشخص شدن قدرت «دارک اِلف» (Dark Elf) و پرده‌برداری بیشتر از ماجرای «اِلف‌ها»، حال مشخص می‌شود که ماجرای بازی از آنچه که تصور می‌شد پیچیده‌تر است. درکنار بازگشت دوباره‌ی «کُپی اِکس»، خطرجدیدتری قهرمانان بازی را تهدید می‌کند. خطری که می‌تواند در باطن برای «زیرو» بسیار آشنا باشد. با نزدیک‌تر شدن مجموعه به سرانجام خود، داستان Mega Man Zero 3 بیش از پیش حساس‌تر شده و بازیکنان بیشتر به نقطه‌ی عطف روایت سری نزدیک می‌شوند.

پیچش‌های داستانی Mega Man Zero 3 برای یک بازی در مجموعه مذکور آنقدر خوب و زیبا طراحی شده‌اند که باور وجود چنین داستانی با چنین کیفیتی در سری Mega Man سخت بوده و مخاطبینش را شگفت‌زده می‌کند. نسخه‌ی یاد شده نهایت استفاده‌اش را از گذشته‌ی خود، از دنیای Mega Man X و اتفاقاتی که این عصر را احاطه کرده، برده و با پایانی میخ‌کوب کننده، بازیکن را راهی پایان مجموعه می‌کند. اما فقط داستان نیست که به نهایت پتانسیلش دست‌ یافته و ما در گیم‌پلی هم شاهد تغییرات بسیار و البته مثبتی هستیم. در Mega Man Zero 3، تمامی قابلیت‌های سلاح‌های شما از همان اول موجود بوده و نیزه‌ی شما با یک سِت چاقو چند جهته عوض شده است. در این عنوان، انجام Comboهای مختلف بسیار روان بوده و شما تشویق به اجرای آن‌ها می‌شوید. سیستم «اِلف‌ها» نیز به نفع بازیکنان تغییر کرده است. حال شما می‌توانید بدون نگرانی در قبال کاهش امتیاز نهایی مراحل خود از آن‌ها استفاده کنید. در این بین دسته‌ دیگری هم هستند که امتیاز شما را کاهش داده اما مزیت‌های بیشتری دارند.

در این نسخه، به جای سیستم حالات، از چیپ‌های شخصی‌سازی استفاده می‌کنید که پیشرفته‌تر بوده و مخاطب را یاد مورد زره‌های «اِکس» می‌اندازد. بازیکنان می‌توانند این چیپ‌ها را، مشابه «اِلف»‌ها در مراحل پیدا کنند. وجود تعداد کثیری مینی‌گیم در بازی ارزش آن را بیشتر از قبل بالا برده و افزونه‌ی Cyberspace به کل بازی را تازه می‌کند. استفاده از حرکات EX، مانند نسخه دوم، که تنها با شکست Bossها با امتیاز A یا S بدست می‌آمدند، کارآمدتر شده که خوب بازی کردن را هدفمند می‌نمایند. در نگاهی کلی، Mega Man Zero 3 کامل‌ترین چیزی است که این مجموعه به خود دیده و یکی از بهترین عناوین مجموعه‌ی Mega Man محسوب می‌شود.

Mega Man Zero 4؛ بهشت گمشده

با شکست «اُمگا»، حال زمان آن فرا رسیده که «زیرو» وارد نبرد نهایی خود شده و یک بار برای همیشه نزاع میان انسان و ربات را تمام کند. «دکتر وِیل» (Dr.Weil) قصد دارد پروژه «رَگنارُک» (Ragnarok) را به قصد نابودیی طرفین کامل کند و این تنها قهرمان ماست که می‌تواند وی را شکست دهد. Mega Man Zero 4 مکان گشایش گره‌هاست؛ داستان بازی وارد فاز نهایی خود شده و پرونده‌ی Mega Man Zero را با پایانی شایسته و درخور می‌بندد. گیم‌پلی بازی، از آنجایی که در نسخه سوم به شکوفایی دست یافته، تغییرات چندانی نداشته و جدای از ساده‌تر کردن سیستم «اِلف»، به علاوه‌ی اضافه کردن المان نقش‌آفرینی در آن و سلاح جدید «زیرو»، ما سیستم آب‌وهوا را نیز در این نسخه تجربه خواهیم کرد. آب‌وهوای پویای بازی موجب آن می‌شود که برخی باس‌ها، به واسطه تغییرات اقلیمی، ضعیف یا قوی‌تر شده و روی امتیاز کلی شما تاثیر فراوان بگذارند. تنوعی جالب و سرگرم‌کننده که ما را یاد Mega Man X6 می‌اندازد. البته باید متذکر شد که تغییرات محیطی مراحل در اثر انجام کارهای گوناگون یا اتمام برخی مراحل، در همه‌ی نسخه‌ها حضور داشته، اما در این بازی عمیق‌تر شده است. با پایان داستان زیبای «زیرو»، وارد عصر جدیدی می‌شویم که به لطف فداکاری قهرمان سرخ ما متولد شده، عصر Mega Man ZX.

Mega Man ZX – ZX Advent

دو قرن بعد از وقایع Mega Man Zero، سرانجام میان انسان‌ها و «رِپلویدها» صلح ایجاد شده است. به لطف «زیرو»، طرفین بالاخره توانستند یکدیگر درک کرده و با وضع قوانین در جامعه‌ای مشترک زندگی کنند. در جامعه‌ی جدید، «رِپلویدها» عمری محدودتر داشته و انسان‌ها هم از افزونه‌های ربات‌ها استفاده می‌کنند. این‌گونه، تعادلی میان هر دو طرف به وجود می‌آید که از ایجاد موجبات یک جنگ دیگر جلوگیری می‌کند. این وقایع موجب خلق نژادی به اسم «هیومنُید» (Humanoid) شده که می‌توان آن را با «سایبرگ» (Cyborg) یکی دانست. ربات‌هایی که از این قوانین سرپیچی کنند مانند اعصار گذشته Maverick خطاب شده و محکوم می‌شوند. با آنکه بین همگان صلحی به‌وجود آماده، اما کماکان حملات بسیاری به مراکز مختلف صورت می‌گیرد. اساس نسخه‌ی اول ZX هم حول این محور می‌گذرد. در این بازی، شما برای اولین بار می‌توانید جنسیت شخصیت خود را انتخاب کرده و داستان را از دید او تجربه کنید. اساسا باید مجموعه‌ی ZX را یک Metroidvania محسوب کرد. وجود دنیایی عظیم، مکان‌های مخفی و دریچه‌های گوناگون ذات بالقوه این ژانر را در بازی نمایان می‌کند. البته این نسخه هم مانند نسخه‌ی اول مجموعه‌ی Mega Man Zero، حالتی آزمایشی داشته و کاملا پخته نیست. از تغییرات اساسی این نسخه می‌توان به وجود کات‌سین‌های با کیفیت و صداگذاری کامل اشاره کرد.

گیم‌پلی بازی هم هویتی جدید را پیدا کرده است. شما، به جای آن‌که یک شخص ثابت باشید، با استفاده از فناوری «بیوفلزها» (Biometals) می‌توانید از بدنه و ویژگی‌های دیگر ربات‌ها استفاده کنید. برای مثال، با ترکیب «فلز X»، شما به بدنه‌ای «اِکس» مانند دست خواهید یافت. این مسئله تنوع بسیار زیادی را به بازی می‌بخشد. سازندگان در نسخه‌های ZX، که از هر جهت بازی بهتری است، حتی فراتر رفته و دو شخصیت کاملا متمایز، چه در گیم‌پلی و چه رفتار و معیشت، را برای انتخاب معرفی می‌کنند. برداشتن هر یک از آن‌ها مسیر بازی را برای شما تغیر می‌دهند. مجموعه‌ی ZX، با آن‌که داستانی به عظمت سری Zero ندارد، اما از گیم‌پلی بسیار پیشرفته‌تر و جالب‌تری استفاده می‌کند. هرچند با وجود این تفاسیر، به دلیل عدم داشتن تجربه‌ی لازم در ساخت یک Metroidvania، سازندگان در طراحی محیط‌ها کمی ناقص عمل کرده و بازیکنان بلاشک هنگام گشت‌وگذار طعم سردرگمی را خواهند چشید.

با اتمام بررسی اجمالی هر یک از نسخه‌های مجموعه‌ی فوق، حالا وقت آن رسیده که نگاهی به خود مجموعه و محتویاتش داشته باشیم. شما در این کلکسیون قادر خواهید بود از چندین فیلتر مختلف برای تمامی بازی‌ها استفاده کنید. از آنجایی که این عناوین روی پلتفرم‌های کوچک‌تر و ضعیف‌تری بوده‌اند، طراحی بصری آن‌ها از ظرافت و زیبایی بازی‌هایی مثل Mega Man X5 بهره نبرده و در سطوح پایین‌تری قرار دارند. این به معنای زشتی آن‌ها نیست، اما ممکن است برخی بخواهند بافت‌های تیزتر و ظریف‌تری را داشته باشند. لذا، فیلتر اول شما تمامی نقاط لبه‌های بافت‌ها را می‌گیرد و ظاهری امروزی‌تر به آن می‌بخشد. فیلتر دوم شبیه‌ساز یک تلویزیون قدیمی بوده و شمایلی برفکی دارد و فیلتر سوم، ظاهر عادی بازیست. به شخصه فیلتر سوم یا همانه گزینه Default را ترجیح می‌دهم. حالت اول برای کسانی که به ظواهر پیکسل‌گونه عادت دارند ممکن است عذاب‌آور باشد، اما به چشم تازه‌واردان خوش خواهد آمد. قالب صفحه‌ی نمایش بازی نیز قابل تنظیم است.

شما می‌توانید اندازه‌های گوناگونی را برای تجربه بازی انتخاب کنید. برای نسخه‌های ZX، که حاوی یک منوی کمکی برای نقشه‌ی بازی و استفاده از «بیوفلز»هاست، این مورد واقعا موجبات شادی ما را فراهم می‌کند زیرا داشتن یک قالب مناسب نیمی از مشکلات تجربه‌ی شما را به‌طور پیش‌فرض برطرف می‌کند. شما می‌‌توانید از دیگر تنظیمات بازی، مثل V-Sync، به منظور عدم شکست تصویر استفاده کنید. بازی به لحاظ فنی مشکلی نداشته و در سرتاسر تجربه، هیچ‌گونه Crash یا تاخیر در پاسخگویی دکمه‌ها مشاهده نکردیم. خوشبختانه، برخلاف نسخه‌های X1-3 کلکسیون قبلی، پورت این عناوین بدون ایراد بوده و دیگر خبری از Input Lag نیست. بهترین چیزی که این مجموعه برای بهبود تجربه‌ی شما انجام می‌دهد، ایجاد Checkpoint است. شما می‌توانید سرانجام بازی‌های دشوار مجموعه‌ِ‌ی Zero را بدون نگرانی از بابت مردن و شروع دوباره مراحل تجربه کنید. چرا که این‌بار قادر به استفاده از ذخیره‌سازی و Checkpointها خواهید بود. میزان اثری که این مورد به تنهایی بر تجربه‌ی کلی بازیکن می‌گذارد آنقدر زیاد بوده که باعث شده خیلی از هواداران قدیمی صرفا محض داشتن یک تجربه‌ی دلنشین‌تر باری دیگر به پای این عناوین بنشینند.

یکی از خوبی‌های هر کلکسیونی، کامل بودنش است. Mega Man Z/ZX Legacy Collection هم به خوبی از این مسئله آگاه است. علاوه بر قرار دادن یک گالری فوق‌العاده که تمامی آثار هنری نسخه‌های مذکور را، به علاوه‌ی آثار اضافی و نایاب آن دوران شامل شده، یک بخش Music Player پیشرفته و دوست‌داشتنی و حتی یک بخش مجزا برای Chipهای کنسول‌های Gameboy در این کلکسیون قرار گرفته و به بازیکنان اجازه‌ی استفاده از نسخه‌های ژاپنی بازی‌هایش را هم می‌دهد. نسخه‌های ژاپنی این عناوین از سانسور سطحی استفاده نکرده و جلوه‌های خون را شامل می‌شوند. همچنین در نسخه‌های مجموعه‌ی ZX، نسخه‌های ژاپنی از لحاظ صداگذاری بازی بارها برتر از نسخه‌ی غربی بوده و خبری از جملات عجیب‌ و غریب انگلیسی در آن‌ها نیست.

متاسفانه نبود توانایی تجربه‌ی نسخه‌ی ژاپنی با زیرنویس انگلیسی و عدم رفع ایرادات «محلی‌سازی زبانی» (Localization) در برخی نسخه‌ها، قبیل Mega Man Zero 1 و ۲، از جمله ایرادات کوچک این کلکسیون به شمار می‌روند. هرچند که وجود فرمت خام کات‌سین‌های نسخه‌های ZX خود جبران این ایراد محسوب می‌شود. دیدن انیمیشن‌های این بازی با کیفیت کامل از رویاهای طرفداران سری بوده که حالا به واقعیت تبدیل شده است. ایراد دیگر این کلکسیون، شخصی‌سازی سطحی دکمه‌های بازیست. به زبان ساده، Remapping در این بازی وجود نداشته و تنها می‌توانید از سه سِت ثابت برای دکمه‌های خود استفاده کنید. اگر از بازیکنان Mega Man باشید می‌دانید که استفاده از دکمه‌ها و عادت به آنان چقدر مسئله مهمی است، بخصوص وقتی صحبت از Air Dash می‌شود.

افزونه‌ی ویژه‌ی این کلکسیون، Z-Chaser نام دارد که جایگزینی است برای X Challenge. در این بخش، برای شما از هر بازی دو مرحله با درجات سختی گوناگون قرار داده شده و شما را به انجام Speedrun دعوت می‌کند. اگر بخواهم آن را در یک عبارت خلاصه کنم باید بگویم که این در واقع Ghost Mode است. شما در این بخش با دیگر بازیکنان برای کسب بهترین زمان اتمام مراحل رقابت می‌کنید. بخش Z-Chaser واقعا از جمله مواردی است که طرفداران این بازی‌ها می‌خواهند. این‌که بتوانید مهارات خودتان را در سرعت‌العمل و واکنش به دیگران نشان دهید بسیار سرگرم کننده بوده و مخاطبین را مکررا به انجام بازی‌ها تشویق می‌کند. Z-Chaser همچنین برای تمرین بخشی را شامل می‌شود که در آن یک نسخه‌ از رویه‌ی سازندگان برای انجام مرحله قرار شده و بازیکن باید سعی نموده تا از آن‌ها سریعتر عمل کند. این اولین باری است که یک بازی Mega Man در راستای فعال نگه‌داشتن جامعه‌ی مجازی خود اقدام می‌کند و خب، بایستی سازندگان را در قبال این مورد واقعا ستود.

سخن نهایی

کلکسیون Mega Man Z/ZX Legacy Collection بهترین و کامل‌ترین کلکسیونی است که برای Mega Man عرضه شده؛ جمع‌آوری عناوین طلایی و تجربه نشده‌ی گذشته به همراه بهبود‌های درشتی چون کات‌سین‌های خام نسخه‌های ZX و استفاده از Checkpointها، ارزش این مجموعه را آنقدر بالا می‌برد که نمی‌توان صرفا از کنار آن عبور کرد. فرقی ندارد که شما از طرفداران مجموعه‌ی Mega Man هستید یا کلا از عناوین پلتفرمر لذت می‌برید، این کلکسیون یکی از «باید»هایی است که هر علاقه‌مند سبک اکشن پلتفرمر نیاز به تجربه‌اش دارد.

گیم‌پلی فوق‌العاده جذاب همه‌ی نسخه‌ها
داستانی غنی و چندلایه که بارها کیفیت مجموعه‌ی Mega Man را افزایش می‌دهد
بهبودهای مجموعه واقعا ستودنی هستند و ارزش آن‌ را دوچندان می‌کنند
استفاده از Checkpoint
استاده از نسخه‌ی ژاپنی
گالری کامل
اجازه‌ی تجربه‌ی بازی‌هایی که تا قبل امروز برای بسیاری قابل دسترسی نبودند

عدم وجود زیرنویس انگلیسی در نسخه‌ی ژاپنی
Localization برخی نسخه‌ها کماکان ایراد دارد
نبود تنظیمات عمیق دکمه‌های بازی



امتیاز بازی : 9 [فوق العاده ]

شدیدا به شما پیشنهاد می‌کنیم این بازی را تجربه کنید. عناوینی با چنین نمره‌ای در طول بازی گاها ما را شگفت زده کردند، گیم‌پلی هوشمندانه یا روایتی خاص و حتی بخش چندنفره جذاب و تک‌نفره درگیر کننده، می‌تواند از دلایل آن باشد؛ این بازی از دیگر رقیبان ژانر خود یک سر و گردن بالاتر است حال چه یک برداشت تازه از یک ایده قدیمی باشد یا سیستمی نوین را به‌ گیم‌پلی و ژانر خود اضافه می‌کند.

فوق العاده