به‌عنوان یک طرفدار دوآتشه‌ی ورزش فوتبال، سال‌های سال است که به‌شکل جدی بازی‌های فوتبالی را هم دنبال می‌کنم. انتظارات از یک بازی وید‌ئویی فوتبالی مشخص است: به مدت یک سال محتوایی درخور توجه و باکیفیت ارائه دهد. امسال شرکت کونامی (Konami) با اضافه کردن پیشوند eFootball به ابتدای فرنچایز محبوب فوتبالی خود یعنی Pro Evolution Soccer یا به اختصار PES، سعی داشته تا به مخاطبان بفهماند که برنامه‌های زیادی برای وارد کردن این بازی به مسابقات eSport دارد و لازمه‌ی انجام این کار هم همان درگیر کردن مخاطبان در طول یک سال است. در ادامه‌ی مطلب، بررسی می‌کنیم که آیا این شرکت توانسته عنوانی به بازار عرضه کند که بتواند یک سال مخاطبان را با خود همراه کند یا خیر.
زرق و برق فوتبال
منوهای جمع‌و‌جورتر بازی، نوید در دسترس بودن را می‌دهند. در همان منوی اولیه‌ی بازی شاهد عبارت eFootball هستید که اکثر مودهای آنلاین بازی زیرمجموعه‌ی آن به شمار می‌روند. این خودش باز تاکید روی رویکرد کونامی برای تبدیل PES به یک بازی مهم eSport دارد. وقتی جلوتر می‌روید، اولین چیزی که توی ذوق می‌زند کماکان لایسنس نبودن لیگ انگلیس و لیگ اسپانیا به صورت کامل است. ببینید، بگذارید تکلیف را همین ابتدا روشن کنم. به‌نظر من از دست دادن لایسنس لیگ قهرمانان خیلی مسئله‌ی مهمی نیست. لایسنس نبودن ۳۰ و خرده‌ای لیگ هم برای ما زیاد مهم نیست چون از اول تا آخر اکثر اوقات به سراغ همان ۵ لیگ معتبر می‌رویم. ولی لایسنس نبودن دو لیگ انگلستان و اسپانیا به صورت کامل و عدم حضور بوندسلیگا (به جز دو تیم بایرن مونیخ و بایر لورکوزن) یک ضربه‌ی مهلک به پیکره‌ی بازی است که در اکثر مودها هم خودش را نشان می‌دهد. تیم‌های لایسنس نشده در این لیگ‌ها با لباس و لوگو و نام غیررسمی در بازی حضور دارند.
لیگ آلمان هم کلا از بازی خط خورده است و به جز دو تیم اشاره شده، خبری از بقیه‌ی تیم‌ها حتی به صورت لایسنس‌نشده در بازی نیست. با این که می‌توان روی PC یا PS4 با کپی کردن یک پچ غیررسمی این موارد را درست کرد، ولی اولا این چیزی از این مشکل کم نمی‌کند چرا که اصولا راه‌حل هم غیررسمی‌ست و از سوی دیگر، دارندگان اکس‌باکس وان هم چنین کاری نمی‌توانند انجام دهند. تنها پیشرفت به عمل آمده این است که تیم‌های لایسنس نشده اسم‌هایی واقعی‌تر نسبت به قبل دارند و مثلا تیم چلسی به جای London Blue با نام Chelsea B در بازی حضور دارد. امیدوارم روزی برسد که به جای لایسنس شدن لیگ‌هایی چون لیگ تایلند، ۵ لیگ معتبر به‌‌صورت رسمی و کامل لایسنس شوند.
از بحث لایسنس که بگذریم، باید به مودهای بازی بپردازیم. مود Become A Legend که در آن فوتبالیست خود را به قله‌ی موفقیت می‌رسانید کماکان در بازی حاضر است. Master League هم با یک سری تغییرات بازگشته است. در حالی که مانور روی تغییرات بخش مستر لیگ به‌شدت زیاد بود، ولی نتیجه‌ی نهایی زیادی شبیه به گذشته است. به جز قابلیت انتخاب یک سری مربی افسانه‌ای مثل یوهان کرایوف برای تیم خود، اضافه شدن سیستم مصاحبه و طبیعی‌تر شدن روند مذاکرات برای خرید و فروش، تقریبا همه‌چیز مثل سابق است. این دو مود هنوز هم طرفداران خود را دارند و نمی‌توان منکر این قضیه شد، ولی به هر حال شاید وقت آن رسیده باشد که برای یک از آن‌ها کونامی آستین بالا بزند و یک بخش داستانی تدارک ببیند تا شاهد یک تغییر بزرگ و قابل‌توجه باشیم.
بخش Matchday هم ویژگی جدید امسال است. در این بخش، هر هفته رقابت‌های حساس دنیای فوتبال برای تجربه قرار می‌گیرند و شما با انتخاب یکی از طرفین، می‌توانید با پیروزی برای آن تیم در میان دیگر تیم‌های حاضر در این رقابت‌ها امتیاز جمع کنید. در نهایت امتیاز جمع شده از سوی گیمرهای سراسر دنیا تیم‌های حاضر در بخش فینال آن را مشخص خواهند کرد. مسئله فعلا این است که این بخش همیشه در دسترس نیست و توضیح مناسبی هم در مورد ساز و کار آن داده نمی‌شود. باید دید که این یک مشکل است که در آینده برطرف می‌شود یا کلا این بخش محدود است.
و در نهایت بخش myClub، همان بخشی که کونامی دوست دارد تا همه‌ی خریداران PES 2020 به تجربه‌ی آن بپردازند. این بخش در واقع پاسخ کونامی به FIFA Ultimate Team است. صادقانه بگویم، این بخش نمی‌تواند جای فیفا آلتیمیت تیم را بگیرد. چرا؟ چون اساسا مودهای حاضر در آن زیادی شبیه به هم هستند. فیفا آلتیمیت تیم مشکلات فراوانی دارد؛ برخی از آن‌ها در myClub وجود ندارند ولی این به معنی بهتر بودن مای‌کلاب نیست. در مای‌کلاب اصلا بازار برای خرید و فروش بازیکن وجود ندارد. تمامی بازیکن‌ها را به وسیله‌ی ایجنت‌ها (همان پک‌ها) و استعدادیاب‌ها می‌توانید پیدا کنید. استعدادیاب‌ها هم هر کدام سطح و تخصص مختلفی دارند که موجب فیلتر شدن بازیکنان می‌شود. این قضیه موجب شده تا شاهد آن وضعیت کذایی بازار در فیفا آلتیمیت تیم نباشیم، ولی کماکان مشکلات مختلفی وجود داشته باشد. ممکن است بازیکنانی به دست بیاورید که ارزش خوبی دارند ولی به درد تیم‌تان نمی‌خورند. در این صورت، چاره‌ای جز نگه داشتن‌شان ندارید. ممکن است بازیکن تکراری به دست بیاورید. در این حالت هم فقط وقتی سه کارت یکسان داشته باشید، می‌توانید آن‌ها را معامله کنید.
سال گذشته هم ایونت‌های برگزار شده برای مای‌کلاب خیلی راضی‌کننده نبودند. این مسائل، همگی در کنار یکدیگر منجر به ایجاد پکیجی شده که نمی‌تواند برای مدت طولانی گیمرها را به خود مشغول کند. سیاست‌های کونامی شاید در نگاه اول نسبت به EA کمتر سودجویانه به‌نظر برسد، ولی همان مسئله‌ی نبود یک بازار برای خرید و فروش، باعث شده تا شما مدام رو به پک‌ها بیاورید و اگرچه می‌توان یک‌سری را با امتیازات درون بازی خرید، ولی برای بقیه باید دست به جیب شد. در مای‌کلاب خیلی سریع‌تر از آلتیمیت تیم می‌توان یک تیم معقول بست و رسیدن به بازیکنان افسانه‌ای و بازیکنان خوب خیلی راحت‌تر است، ولی دقت کنید که برای همه این شرایط پابرجاست. ساز و کار کمتر سودجویانه‌ی این بخش نکته‌ی مثبتی است، ولی امیدوارم سال آینده کونامی به این نتیجه برسد که باید آب و تاب مای‌کلاب را بیشتر کند تا بتواند یک رقیب جدی برای فیفا باشد.
روح فوتبال
گیم‌پلی PES 2020 همان جایی است که این بازی در آن خوش می‌درخشد. در داخل مستطیل سبز، PES 2020 از برخی جهات نزدیک‌ترین تجربه به فوتبال را ارائه می‌دهد. در میدان PES 2020 هر بازیکنی با توجه به ویژگی‌هایش در زمین کاربرد دارد. بی‌مصرف بودن مضحک امثال سرخیو بوسکتس در فیفا را فراموش کنید چرا که بوسکتس در PES 2020 یکی از بهترین هافبک‌های دفاعی است، همان‌طور که باید باشد! عدم اتکای بازی روی سرعت، باعث شده تا گیم‌پلی بازی رنگ و بویی واقعی‌تر به خود بگیرد. البته، فراموش نکنید که هنوز رحیم استرلینگ می‌تواند از امثال مارکوس آلونسو به لطف سرعت رد شود ولی قرار نیست بازیکنان سریع صرفا به واسطه‌ی سرعت، از دفاع‌ها «بهتر» باشند.
فیزیک توپ در PES 2020، فوق‌العاده است! توپ PES 2020 وزن دارد، واقعا می‌چرخد و ضربه زدن به آن این حس را می‌دهد که خودتان پا به توپ شده‌ید. به راحتی می‌توان توپ را در سرتاسر زمین به گردش درآورد. انیمیشن‌های مربوط به حرکت و پاس دادن بازیکنان فوق‌العاده است و همین باعث شده تا به گردش درآوردن توپ از زمین لذت‌بخش باشد. بازیکنان مطرح، درست به‌مانند خودشان حرکت می‌کنند. انیمیشن‌ها دقیقا از روی حرکات واقعی بازیکنان ساخته شده‌اند و همین قضیه باعث شده تا تمایزها در بازی به وضوح مشخص باشد. پر بیراه نیست که بگوییم از نظر انیمیشن‌ها، PES 2020 نزدیک‌ترین تجربه‌ی مجازی به فوتبال واقعی است.
گل زدن در PES 2020 کار راحتی نیست. آن راه‌های همیشگی و اعصاب‌خردکن گلزنی در فیفا را فراموش کنید چرا که سناریوهای به گل رسیدن در PES هیچ‌وقت آن‌قدر پرتکرار و مسخره نمی‌شود. خبری از شوت زدن‌های پیاپی هم نیست، چون که شوت‌ها معمولا از فواصل دور راهی به دروازه پیدا نمی‌کنند. ضربات سر هم نسبت به سال گذشته مقداری باف شده‌اند و امکان گل شدن این موقعیت‌ها بیشتر است. بازی تقریبا تمام موارد مورد نیاز برای هجوم به سمت دروازه‌ی حریف را می‌دهد و شما و خلاقیت‌تان هستید که در موقعیت‌های مختلف باید روزنه‌ای را باز کنید.
با این حال، اوضاع بازیکنانی که توپ را در اختیار ندارند اندکی متفاوت است. در هنگام حمله، هوش مصنوعی یاران خودی خیلی بد نیست. معمولا حرکات بدون توپ بازیکنان مطرح مثل خودشان است و مثلا بازیکنانی چون سوارز و گریزمن با جابجایی‌های مداوم خود، به شما گزینه‌های زیادی برای حمله می‌دهند. با این حال، در هنگام دفاع همه‌چیز به هم می‌ریزد. با این که بعضی مواقع جایگیری صحیح مدافعین وسط و هافبک دفاعی ممکن است شما را شگفت‌زده کند، ولی معمولا فول‌بک‌ها جایگیری فاجعه‌باری دارند و اغلب مواقع حریف با انداختن پاس‌های تو عمق هوایی می‌تواند از کناره‌ها به شما حمله کند. همان مدافعین وسط هم گاهی باعث می‌شوند که تیم حسابی اذیت شود. روی کرنرها، بازی به یک سیرک تمام‌عیار تبدیل می‌شود. معمولا روی کرنرها مدافعین به احمقانه‌ترین شکل ممکن عمل می‌کنند و بارها موقع دور کردن توپ با یکدیگر قاطی می‌کنند و انگار پایشان در هم گره می‌خورد! در مواقع دیگر هم این در هم گره خوردن مدافعان رخ می‌دهد که واقعا آزاردهنده است.
از سوی دیگر، می‌توان به دروازه‌بان‌ها اشاره کرد. دروازه‌بان‌ها گاها حرکاتی بسیار طبیعی و نزدیک به واقعیت از خود نشان می‌دهند ولی گاهی اوقات هم واکنش‌های آن‌ها یا انیمیشن‌های شیرجه زدن‌شان اصلا خوب نیست. چیزی که در مورد گیم‌پلی PES 2020 بیش از هر چیز حس می‌شود، این است که کلیت کار خوب و قدرتمند است. گیم‌پلی بازی می‌خواهد واقعی‌تر از همیشه باشد و موفق هم شده، ولی مشکل اینجاست که هنوز ایرادات ریز خصوصا در بحث هوش مصنوعی مدافعان بازی را از بی‌نقص بودن فاصله داده و یکی – دو پچ رسمی از طرف سازندگان لازم است تا بازی پولیش شود.
جلوه‌ی فوتبال
از لحاظ بصری، PES 2020 بهترین فوتبالی است که تا به امروز منتشر شده. انیمیشن‌های فوق‌العاده و نزدیک به واقعیت که از آن صحبت کردیم سهم بزرگی در ایجاد این حس در گیمر دارد. طراحی استادیوم‌های لایسنس‌شده فوق‌العاده صورت گرفته و مدام این حس را دارید که پا به یک ورزشگاه واقعی گذاشته‌اید. چمن استادیوم‌ها هم حتی نزدیک به نمونه‌ی واقعی‌ست. وقتی باران می‌بارد و چمن‌ها خیس می‌شوند، منظره‌ی جالبی به وجود می‌آید. تنها مشکل گرافیکی بازی شاید همان انیمیشن‌های مربوط به صورت بازیکنان باشد که در هنگام خوشحالی بعد از گل خودش را نشان می‌دهد و حسابی روی اعصاب مخاطب می‌رود. در هنگام خوشحالی بعد از گل حرکت صورت بازیکنان بیشتر شبیه به زامبی‌ها است و صحنه‌های مضحکی را به وجود می‌آورد.
از لحاظ صوتی، متاسفانه «پیتر دراری» و «جیم بگلین» آماده‌اند تا با گزارش و تحلیل‌های بی‌کیفیت، خسته‌کننده و تکراری‌شان مدام شما را کفری کنند. آن‌ها بی‌علت هیجان‌زده می‌شوند، بعضی وقت‌ها از جریان بازی جا می‌مانند و بعضی اوقات در یک بازی سه بار یک دیالوگ تکراری را می‌گویند! نکته‌ی عجیب اینجاست که بارها و بارها نسبت به این قضیه اعتراض شده ولی هنوز هم کونامی بعد از سالیان سال قصد ندارد جان تازه‌ای به لاین‌آپ گزارشگران خود دهد.
وضعیت سرورها بهتر از سال گذشته به‌نظر می‌رسد. من سال گذشته عمدتا نمی‌توانستم اصلا به سرورهای بازی متصل شوم! پس حالا که می‌توانم وصل شوم ولی مدتی که باید منتظر حریف بمانم زیاد است، باز هم برایم به منزله‌ی یک پیشرفت است! با این حال، مچ‌میکینگ سریع فیفا را فراموش کنید چون که اینجا مچ‌میکینگ وقت شما را خواهد گرفت. سرورهای بازی در این چند روزی که بازی منتشر شده چندین بار در دست تعمیر بوده‌اند و یک بار در طول تجربه‌ی بازی هشداری مبنی بر قطع شدن سرورهای بازی به‌‌صورت هفتگی در روزهای پنجشنبه را دیدم که به‌شدت تعجب‌برانگیز بود!
PES نسل هشتم را افتضاح شروع کرد. PES 2015 احتمالا جزو بدترین بازی‌های ورزشی‌ست که تاکنون بازی کرده‌ام. از آن زمان اما تیم PES راه طولانی را پشت سر گذاشته و بر خیلی از مشکلات غلبه کرده است. هنوز هم مشکلات لایسنس پابرجا هستند، گیم‌پلی بی‌نقص نیست و مودهای جانبی هم هنوز فاقد آن جاه‌طلبی و خوش‌ذوقی کافی‌اند، ولی به هر حال PES 2020 روح فوتبال دارد. به‌عنوان کسی که هر ساله هم PES و هم FIFA بازی می‌کند، باید بگویم که PES 2020 بازی خوبی است و البته که امیدوارم سازندگان به این بسنده نکنند و با تلاش بیشتر، نقاط ضعف را هم برطرف کنند.
PES نسل هشتم را افتضاح شروع کرد. PES 2015 احتمالا جزو بدترین بازی‌های ورزشی‌ست که تاکنون بازی کرده‌ام. از آن زمان اما تیم PES راه طولانی را پشت سر گذاشته و بر خیلی از مشکلات غلبه کرده است. هنوز هم مشکلات لایسنس پابرجا هستند، گیم‌پلی بی‌نقص نیست و مودهای جانبی هم هنوز فاقد آن جاه‌طلبی و خوش‌ذوقی کافی‌اند، ولی به هر حال PES 2020 روح فوتبال دارد. به‌عنوان کسی که هر ساله هم PES و هم FIFA بازی می‌کند، باید بگویم که PES 2020 بازی خوبی است و البته که امیدوارم سازندگان به این بسنده نکنند و با تلاش بیشتر، نقاط ضعف را هم برطرف کنند.
انیمیشن‌های باورپذیر
القای حس و حال فوتبال واقعی به شکلی اصولی
طراحی عالی استادیوم‌های لایسنس‌شده
مشکلات قدیمی مبحث لایسنس
انیمیشن‌های صورت
جذابیت پایین مودهای جانبی و عدم ایجاد نوآوری خاص در آن‌ها
